Vakantie staat voor veel mensen gelijk aan het nemen van een vliegtuig naar een zonnige bestemming. Maar het kan ook anders. Gentenaar Dirk Van den Berghe heeft nog nooit in een vliegtuig gezeten en is nog nooit buiten Europa geweest. Opmerkelijk detail: hij is sinds meer dan 5 jaar de eigenaar van een grote reisboekhandel in Antwerpen. Een interview: “Ik wil niet als een marsmannetje in Peru worden gedropt”.

De negatieve impact van het moderne toerisme is geen favoriet gespreksonderwerp, en al zeker niet tijdens de vakantieperiode. Vliegvakanties worden als een onaantastbaar recht beschouwd. Nochtans rijmt de onophoudelijke groei van de luchtvaart niet met de goede voornemens om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen en de uitstoot van broeikasgassen in te perken.

Zo verbruikt de doorsnee Vlaming nu al half zoveel brandstof al vliegend dan al rijdend. Het passagiersaantal in Brussels Airport steeg in 2015 met 7% ten opzichte van het jaar ervoor, op de luchthaven van Schiphol bedroeg de groei 5,6%. Ook de opmars van cruiseschepen is een trend die moeilijk te verzoenen is met het streven naar duurzaamheid.

Met de voeten op de grond

Dirk Van den Berghe stelt een andere manier van reizen voor: dichter bij huis, en met de voeten op de grond. Zijn reisboekhandel: Alta Via Travel Books heeft, naast de klassieke reisgidsen, ook een indrukwekkende collectie kaarten en gidsen voor wandel- en fietsroutes door heel Europa. Op de bijhorende website – Alta Via Slow Travel – krijg je een idee van de mogelijkheden.

Een deel van de routes vertrekt in België of Nederland, terwijl verder afgelegen routes allemaal bereikbaar zijn via de trein of de boot. De kaart hieronder toont alle fietsroutes die vanuit de Lage Landen vertrekken.

Fietsroutes Europa

De boekhandel is ook een ontmoetingsplaats. Er staat een grote tafel waar bezoekers door boeken bladeren en gesprekken aanknopen, en er worden regelmatig lezingen georganiseerd.

LTM: Waarom een ecologische reisboekhandel?

Dirk Van den Berghe: “Een reisboekhandel met ecologische visie is bijna een contradictie in terminus. Maar ik doe een poging. Ik ben 45 en ik ben nog nooit buiten Europa geweest. Ik heb nog nooit in een vliegtuig gezeten. Goedkope vliegtuigen zijn een volkomen scheefgegroeide situatie. Het is bizar dat ecologisch bewuste mensen daar blind voor zijn.”

“Mensen zien vaak niet de balk in het eigen oog. Ze hebben kritiek op boeken over 4x4 routes, terwijl ze zelf met het vliegtuig naar Peru reizen om daar twee weken ecologisch te gaan leven. Maar ik wil niet met de vinger wijzen, dat werkt niet. Ik wil een voorbeeld stellen.”

Heb je het gevoel iets op te geven?

“Integendeel. Mijn belangrijkste drijfveer om niet in een vliegtuig te stappen, is niet eens het milieu. Het interesseert me gewoon niet om plots ergens anders te zijn. Ik ben aan het reizen van zodra ik thuis de deur achter me dicht doe. Ik wil niet als een marsmannetje in Peru worden gedropt.”

Je hebt ook een afdeling boeken die reizen vanuit de filosofie bekijkt. Hoe sta je tegenover het moderne toerisme?

Fietsen naar spanje"Dat is een merkwaardig fenomeen. Mensen trekken naar Nieuw Zeeland om daar de natuur te bekijken. Maar thuis zijn ze niet in de natuur geïnteresseerd. Mensen bezoeken kerken als ze op reis gaan, maar de kerken in hun eigen streek kennen ze niet. Waar ben je dan eigenlijk mee bezig?"

“Ik reis naar plekken die me interesseren. Maar vaak gaat het andersom. Het kan, dus we doen het. Zo was er vorig jaar opeens veel vraag naar vakanties in Abisko, Zweden. Vroeger ging daar niemand naartoe. Opeens wordt dat een topbestemming. Waarom? Omdat er nu een chartervlucht is.”

Heb je geen interesse in andere continenten?

“Het exotische trekt me niet aan. Ik zal nooit alles kunnen zien in Europa. Er is zoveel diversiteit. Je kan je verdiepen in de natuur, de cultuur, de geschiedenis. Je kan dezelfde plek bezoeken in verschillende seizoenen. Je kan je kennis over een plek steeds verder uitdiepen.”

“Mensen gaan elk jaar naar een andere plek. Maar als ze het daar zo mooi vinden, waarom gaan ze dan niet terug? Ik ben gefascineerd door Corsica. Ik verdiep me daar in, ga steeds terug. En het is elke keer een andere ervaring.”

Alta Via Travel Books, Nassaustraat 29 (op het eilandje bij het MAS), 2000 Antwerpen.