Meseta Central jest rozległym płaskowyżem położony w sercu Hiszpanii, z długimi mroźnymi zimami i krótkim, upalnym latem. Mieszkańcy tego regionu zwykli mawiać: „dziewięć miesięcy zimy i trzy miesiące piekła”. Niewiele rośnie tu drzew, więc ogrzewanie (i chłodzenie) zawsze było wyzwaniem.

We wczesnym średniowieczu kastylijczycy opracowali podziemny system grzewczy, który jest potomkiem rzymskiego hypocaustu: glorię. Dzięki powolnemu procesowi spalania, gloria pozwoliła ludziom używać do ogrzewania drobnego paliwa, takiego jak siano czy gałązki, zamiast cennego drewna opałowego.

Gloria

To zadziwiające, ale gloria jest wciąż żywa i ma się dobrze. W wielu wioskach, szczególnie w rozległym regionie Burgos, do dzisiaj można znaleźć domy z podziemnymi paleniskami. Niektóre z nich dalej pracują.

Mój przyjaciel Pedro zabrał mnie w styczniu do domu swojego wujka w Hontangas, maleńkiej wioseczce sto kilometrów od Burgos. Wujek, teraz pan zbliżający się do siedemdziesiątki, rozpala glorię każdego ranka, podczas „dziewięciu miesięcy zimy”.

Gloria ogrzewa jeden, lub najwyżej dwa, pomieszczenia. Przeważnie jest to kuchnia lub pokój gościnny. Palenisko znajduje się poza domem, często na podwórzu lub na ulicy. Ściana na nad nim jest czarna od sadzy. Komin znajduje się po przeciwnej stronie ogrzewanego pomieszczenia.

Gorące spaliny są prowadzone pod podłogą grzanego pomieszczenia, jednym lub kilkoma szybami, łączącymi się w kominie. Nagrzana podłoga i ściany powoli oddają ciepło do pokoju. Latem przepływ powietrza w glorii chłodzi pomieszczenie.

Wyrażenie „estar en la gloria” (być w glorii) znaczy, że ktoś czuje się szczęśliwy i zadowolony. To wyrażenie odnosi się właśnie do tego średniowiecznego systemu ogrzewania.

Oczywistą wadą glorii jest to, że pierwszą czynnością, jaką musisz zrobić rano, jest wyjście na zimne podwórze, żeby ją rozpalić. Zajmuje to około 20 minut. Rozpala się ją za pomocą ścinek z winorośli. Potem dorzuca się drewno.

Kiedy ogień rozpali się już na dobre, komorę spalania przykrywa się metalowymi płytami, żeby zwolnić tempo spalanie i zatrzymać ciepło w środku. Wystarczy jedno rozpalenie dziennie, aby mieć ciepło całą dobę.

Gloria jest spokrewniona nie tylko z hypokaustum, ale również z koreańskim ondolem i amerykańskim „piecem krymskim”.